Od kwietnia zeszłego roku do końca stycznia 2014 r. na Wydziale Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej prowadzony był program Zbadaj swoje stawy, którego celem było wczesne wykrywanie zaburzeń w obrębie stawów, dzięki wykorzystaniu innowacyjnej metody wibroakustycznej. Wzięło w nim ok. 800 pacjentów.

Co ciekawe, przewidywaliśmy, że największym powodzeniem program będzie cieszył się u osób starszych, jednak blisko połowę pacjentów stanowiły osoby do 40 roku życia.

Spośród wszystkich dolegliwości, z którymi zgłaszali się pacjenci, najpowszechniejszymi były zaburzenia w obrębie stawów kolanowych i skokowych, co naturalnie wynika ze znacznego ich obciążenia. W większości przypadków, wibroakustyczna ocena jakości ruchu powierzchni stawowych bardzo dobrze odzwierciedliła ich stan. Dotyczy to głównie takich przypadków jak chondromalacja rzepki, uszkodzenia łąkotek, zmiany zwyrodnieniowe lub np. niezborność ruchowa związana z niestabilnością stawu. Każde z tych zaburzeń, zgodnie ze swoją patobiomechaniką, generuje odmienny wzorzec sygnału wibroakustycznego, dzięki czemu jesteśmy w stanie różnicować między sobą wymienione zaburzenia.

Jednak należy również jasno powiedzieć, że w wielu przypadkach metoda nie będzie adekwatna do problemu pacjenta. Dzieje się tak, gdy problemem nie są zaburzenia w obrębie powierzchni stawowych, ale podłoże tkwi np. w uszkodzeniu mięśnia, stanie zapalnym jego przyczepu lub torebki stawowej. Dlatego badanie wibroakustyczne stawów, tak jak każde badanie dodatkowe (np. RTG czy MRI) powinno być poprzedzone badaniem podmiotowym i przedmiotowym pacjenta.

Z jednej strony, duże zainteresowanie programem niewątpliwie nas cieszy, niestety, pokazuje to również skalę problemu, jakim są dysfunkcje i dolegliwości ze strony aparatu stawowego. Widoczne są także deficyty w działaniach profilaktycznych oraz edukacyjnych, jak i problemy w dostępie do specjalistycznego leczenia. W trakcie prowadzenia badań, poprzez rozmowy z pacjentami, okazało się, jak wiele mitów w tej materii funkcjonuje. Stąd też z partnerem projektu, firmą ASA, której mottem są słowa zdrowie jest najważniejsze planujemy przeprowadzić kampanię edukacyjną dotyczącą zapobiegania dysfunkcjom narządu ruchu, w tym stawów. Chcemy w społeczeństwie budować świadomość jak również przekazać wiedzę dotyczącą przyczyn choroby zwyrodnieniowej stawów, podstawowych mechanizmów powstawania dolegliwości, jak również ich zapobiegania czy zasad leczenia.

Zawsze bowiem jest tak, że świadomy siebie i własnego ciała pacjent w o wiele lepszym stopniu poddaje się leczeniu.

Od redakcji:

Dr Dawid Bączkowicz swoją wiedzą podzielił się również z uczestnikami Dziecięcej Politechniki Opolskiej, prowadząc wykład ,,Co w stawach piszczy”.