– Za nasz największy sukces w 2020 roku uważam otwartość na zmiany i poszukiwanie szans w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu. Teraz naszym celem jest zbudowanie z Politechniki Opolskiej rozpoznawalnego w świecie ośrodka naukowego wyspecjalizowanego w 3, 4 dyscyplinach naukowych, gdzie studenci będą mogli pozyskiwać wiedzę na najwyższym poziomie, korzystając przy tym ze sprzętu i oprogramowania najwyższej jakości – podkreśla prof. Marcin  Lorenc, rektor Politechniki Opolskiej.

Anna Kułynycz: Jaki to był rok dla Politechniki Opolskiej?

Prof. Marcin Lorenc: Z jednej strony to rok zupełnie inny pod każdym względem, począwszy od kształcenia w trybie zdalnym poprzez prowadzenie badań naukowych często w warunkach izolacji, a także wybory rektora on-line oraz przez zmianę podejścia do zarządzania uczelnią.

To również rok ogromnego przyspieszenia w zakresie działalności badawczo-naukowej naszych pracowników. Wymiernym tego efektem jest opublikowanie w 2020 roku dokładnie 442 artykułów naukowych, które w większości ukazały się w znaczących czasopismach o zasięgu międzynarodowym, a także 100 książek i monografii, których autorami lub współautorami są pracownicy Politechniki oraz autorstwo 174 rozdziałów w materiałach zwartych.
Ponadto, zanotowaliśmy rekordową liczbę 132 wniosków projektowych na łączną sumę aplikowanego finansowania ponad 67 mln zł, które zostały zgłoszone do konkursów realizowanych przez instytucje zewnętrzne, takie jak: NCN, NCBiR czy nasze Ministerstwo, z czego 14 zostało już przyznanych na łączna kwotę ponad 6 mln złotych, a kolejnych 45 jest nadal procedowanych. 

Na podkreślenie zasługuje fakt uzyskania w ramach konkursu trzech doktoratów wdrożeniowych, które będą realizowane w naszej szkole doktorskiej. 

Nasi pracownicy złożyli 33 wnioski patentowe do Urzędu Patentowego i uzyskali trzy patenty.

Duża dynamika dotyczyła również awansów naukowych pracowników naszej Uczelni. W minionym roku kalendarzowym zostało wypromowanych 10 doktorów, aż 10 postępowań habilitacyjnych zakończyło się sukcesem oraz zostały nadane dwa tytuły profesora.

Uporządkowaliśmy i wyznaczyliśmy cele dla dyscyplin naukowych reprezentowanych na Politechnice, przede wszystkim tych ewaluowanych, ale również tych, które ewaluacji nie będą poddawane.

Pomimo obostrzeń i ograniczeń wynikających z pandemii, zauważalna była współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym naszego regionu. Jej wynikiem są zrealizowane  ekspertyzy techniczne, opinie o innowacyjności oraz prace zlecone, których wartość przekroczyła kwotę 850 tysięcy złotych.

Jako duży sukces, stanowiący kolejny wymierny rezultat współpracy z przedstawicielami szeroko rozumianego biznesu i rzemiosła, było utworzenie przy Politechnice Opolskiej Akademii Rzemiosła i Przedsiębiorczości we współpracy z Izbą Rzemieślniczą w Opolu, która jest  wyrazem potrzeb przedsiębiorców oczekujących na praktyczne rozwiązania problemów i konieczność wdrażania nowych technologii.

Sukcesem zakończyła się także rekrutacja na rok akademicki 2020/2021 ponieważ przyjęliśmy, pomimo niżu demograficznego, na 26 kierunków studiów więcej studentów niż rok wcześniej.

Z dużym powodzeniem zakończyliśmy wprowadzanie zapisów Ustawy 2.0. 

Pod tymi względami miniony rok był innych od wcześniejszych, ale był taki sam w kontekście turbulencji, jakie występowały wcześniej, które występują i występować będą i to z coraz większą intensywnością w przyszłości. Bez zaakceptowania tej dynamicznej zmienności, jej oswojenia i szukania szans w tym wymagającym środowisku, w podsumowaniu 2020 roku nie moglibyśmy mówić o tylu sukcesach, które wspólnie, jako cała społeczność akademicka Politechniki Opolskiej, wypracowaliśmy. Dlatego za największy nasz sukces w 2020 roku uważam właśnie otwartość na zmiany i poszukiwanie szans w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu. 

Również w minionym roku, Politechnika jako pierwsza uczelnia w regionie wprowadziła zdalne nauczanie. To było całkiem nowe doświadczenie zarówno dla studentów jak i wykładowców.

Począwszy od 26 marca 2020 r. czyli zaledwie po dwóch tygodniach od daty zawieszenia zajęć dydaktycznych, rozpoczęliśmy naukę w trybie zdalnym przy wykorzystaniu jednej wspólnej dla całej uczelni platformy e-learningowej Moodle.

Studenci w semestrze letnim odbywali zajęcia dydaktyczne w trybie asynchronicznym, mając do dyspozycji wszystkie niezbędne materiały w formie cyfrowej. W maju odbyły się pierwsze prowadzone w sposób zdalny obrony prac dyplomowych, a następnie obrony prac doktorskich i posiedzenia komisji habilitacyjnych.

Natomiast, nieliczne zajęcia dydaktyczne, które wymagały kontaktu bezpośredniego studentów z prowadzącymi, zrealizowaliśmy na uczelni w formie tradycyjnej w czerwcu i wrześniu. Należy przy tym podkreślić, że były to zupełnie nowe doświadczenia, zarówno dla studentów, jak również dla nauczycieli akademickich. Wszyscy musieliśmy nabyć nowe umiejętności, tj.: wykładowcy skutecznie wykorzystywać inne narzędzia w procesie kształcenia, a studenci, jak studiować i pozyskiwać niezbędną do zaliczenia poszczególnych przedmiotów wiedzę, umiejętności i kompetencje. Uważam, że wszyscy sprostaliśmy postawionym wyzwaniom i zdaliśmy ten trudny egzamin, szybko dopasowując się do nowej sytuacji. Zostały przygotowane instrukcje, a także kursy w formie webinariów dla potrzeb obsługi platformy Moodle, a studenci pierwszego roku zostali przeszkoleni w tym zakresie w ramach dni adaptacyjnych. Ponadto, doposażyliśmy w niezbędny sprzęt informatyczny nasz Uczelniany Ośrodek Informatyczny.

W bieżącym semestrze prowadzimy zajęcia dydaktyczne ze studentami w trybie synchronicznym, co stanowiło kolejne trudne wyzwanie dla całej społeczności akademickiej, któremu podołaliśmy, z powodzeniem osiągając kolejny poziom w zakresie wdrażania metod i technik kształcenia na odległość. Obecnie wszystkie zaliczenia i egzaminy semestralne, a także obrony prac dyplomowych będą realizowane w sposób zdalny. W skali uczelni zaplanowano przeprowadzenie zajęć dydaktycznych jedynie w ramach kilku przedmiotów w trybie bezpośrednim, oczywiście w zmniejszonych liczebnie grupach i z zachowaniem wszystkich zasad bezpieczeństwa epidemicznego. 

Dzięki włożonej pracy, wysiłkowi i trudowi w przygotowanie zajęć on-linowych, proces kształcenia nie został przerwany, za co chciałbym wszystkim bardzo serdecznie podziękować.

Pandemia koronawirusa postawiła pod znakiem zapytania rekrutację zagranicznych studentów. Tak się jednak nie stało.

Rzeczywiście, w bieżącym roku akademickim, pomimo okresu pandemicznego przyjęliśmy na studia w języku polskim łącznie 112 studentów obcokrajowców, w tym 92 z Ukrainy, 12 z Kazachstanu i 8 z Białorusi oraz kolejnych czterech na studia prowadzone w języku angielskim, w tym dwóch obywateli Indii, jednego obywatela Nigerii oraz jednego obywatela Zimbabwe.

Natomiast, w ramach międzynarodowego programu wymiany studentów Erasmus+ przyjechało studiować do naszej Uczelni w sumie 44 studentów, w tym odpowiednio: 23 z Hiszpanii, 13 z Portugalii, 3 z Turcji, 2 z Niemiec, 2 z Francji i jeden Włoch.Dla porównania, w roku akademickim 2019/20 na naszej Uczelni studiowało łącznie 124 studentów programu Erasmus+. Obecnie chęć podjęcia nauki w trybie zdalnym wyraziło 14 nowych studentów z zagranicy.

Uczelnia może także pochwalić się dobrym wynikiem finansowym, znacznie lepszym niż zakładały prognozy.

Zakładany w prowizorium budżetowym na początku roku kalendarzowego wynik finansowy zakładał deficyt w wysokości ponad 7 mln zł. Natomiast aktualna korekta budżetu zamyka się kwotą zysku w wysokości 503 tys. zł.  

Ponadto, na koniec 2020 roku uczelnia otrzymała z Ministerstwa dodatkowe środki finansowe w wysokości ponad 1,4 mln zł. Obecnie jesteśmy na etapie rozliczeń finansowych poprzedniego roku, do 20 stycznia br. będą jeszcze wpływały dokumenty księgowe z poszczególnych jednostek uczelni. Z mocy ustawy o rachunkowości jesteśmy zobligowani do końca marca br. sporządzić sprawozdanie finansowe zamykające miniony rok. W tej dacie poznamy faktyczny wynik finansowy.

Tym niemniej jestem przekonany, że będzie on dla naszej uczelni dodatni, co stanowi wymierny efekt podjętych przez zarząd uczelni działań naprawczych, do których niewątpliwie należy zaliczyć wycofywanie się z nieuzasadnionych ekonomicznie, ale też i strategicznie, aktywności uczelni oraz, co należy uznać za największą wartość, zmiany naszego podejścia do wydatkowania środków publicznych. Wcześniejsze praktyki dysponentów środków nakierowane były na wydanie 100% pozyskanego w bieżącym roku budżetu i to niezależnie od tego, czy w danym momencie była potrzeba zakupu czy też nie. Już stało się to uczelnianą anegdotą, jak jeden z dysponentów posiadając na koniec roku wolne środki, w dobrej wierze zakupił tonery do drukarek, które … po kilku latach dalej w niej były, gdyż już nie było drukarek, w których można było tonery zainstalować. Od takich praktyk musimy odchodzić, a zakupy realizować rozważnie. Zaoszczędzone w ten sposób środki będziemy wydatkować na cele, które pomogą w rozwoju Politechniki Opolskiej. I tak na przykład, jeszcze w 2020 r. (w dużej części ze środków zewnętrznych) zakupiliśmy nowoczesną aparaturę wzmacniając Wydział Mechaniczny oraz zakupiliśmy (ze środków własnych) aparaturę pomiarową przypisaną do Wydziału Budownictwa i Architektury oraz kolejną dla Wydziału Elektrotechniki Automatyki i Informatyki.  

Również 2020 rok był wyjątkowy pod kątem wypłacanych pracownikom nagród za ich trud, zaangażowanie i osiągnięte rezultaty. Zgodnie z zapowiedziami, zostały po raz pierwszy wypłacone nagrody za wysoko punktowane publikacje oraz za osiągnięcia publikacyjne 2019 roku. Ponadto Uczelnia wypłaciła nagrody za działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną kadrze akademickiej oraz nagrody dla pracowników administracji oraz obsługi technicznej. Zrealizowane zostały także podwyżki dla naszych pracowników. Pod względem finansowym rok 2020 można również uznać za udany. 

W jakim kierunku Politechnika będzie zmierzać w 2021 roku? 

Planujemy dalszy rozwój Centrum Metrologii Przemysłowej, w skład którego wchodzą trzy laboratoria badawcze: Laboratorium Metrologii Powierzchni, Laboratorium Technologicznej Warstwy Wierzchniej oraz Laboratorium Dynamicznej Metrologii Powierzchni. Ponadto, zamierzamy utworzyć Laboratorium Zaawansowanych Technologii Wytwarzania. Na podkreślenie zasługuje fakt uzyskania finansowania z NCBiR w ramach konkursu POWER na uruchomienie Centrum Projektowania Uniwersalnego z obszaru wzornictwa przemysłowego.

Planujemy dalszą centralizację laboratoriów naukowo-badawczych na naszej Uczelni. Centralizacja ta będzie polegała na tym, że każdy z naukowców, który będzie miał potrzebę skorzystania z posiadanej przez uczelnię aparatury, będzie miał do niej dostęp. 

W ramach działań inwestycyjnych będziemy zabiegali o środki na remont budynku Lipsk przy ul. Sosnkowskiego. Ponadto, zamierzamy pozyskać środki finansowe na dalszy rozwój infrastruktury naukowo-badawczej oraz zakup specjalistycznej aparatury dla potrzeb budowy kompleksu laboratoryjnego w miejscu dawnej stołówki Politechniki Opolskiej. Kolejna inwestycja, o którą będziemy zabiegać to realizacja przy II Kampusie Politechniki Opolskiej na ul. Prószkowskiej Innowacyjnego Centrum Zintegrowanych Usług Dydaktycznych i Bibliotecznych „NEWTON”. 

Następny obszar naszej aktywności w 2021 roku to umiędzynarodowienie badań naukowych poprzez pozyskiwanie grantów pozwalających na zatrudnienie w naszej Uczelni wybitnych uczonych z całego świata. To już się dzieje i wierzymy, że pomimo pandemii w 2021 roku zawitają do nas naukowcy z Chin i Indii.

Skupimy się także na jak najlepszym przygotowaniu Politechniki do oceny parametrycznej, tak aby uzyskać przynajmniej w trzech dyscyplinach naukowych kategorię B+, aczkolwiek o to już jesteśmy raczej spokojni, skupiając się na budowaniu fundamentów podnoszących naszą jakość naukową w kolejnych latach. Rzeczywistym naszym celem nie jest zdanie egzaminu ewaluacyjnego, ale zbudowanie z Politechniki Opolskiej rozpoznawalnego w świecie ośrodka naukowego wyspecjalizowanego w 3, 4 dyscyplinach naukowych, gdzie studenci będą mogli pozyskiwać wiedzę na najwyższym poziomie, korzystając przy tym ze sprzętu i oprogramowania najwyższej jakości.