Jedyne w skali kraju centrum dotyczące upowszechniania zasad projektowania uniwersalnego w obszarze designu i przedmiotów codziennego użytku powstaje na Politechnice Opolskiej. Uczelnia otrzymała na ten cel grant z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w wysokości blisko 2,5 mln zł.
– Projektowanie uniwersalne polega na przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu. Produkty, w naszym przypadku mówimy o przedmiotach codziennego użytku, designie, powinny zostać utworzone w taki sposób, aby mogli z nich korzystać wszyscy, niezależnie od tego czy są sprawni czy nie – tłumaczy prof. Grzegorz Królczyk, prorektor ds. nauki i rozwoju Politechniki Opolskiej.
– Zwróćmy uwagę na przykład na wtyczkę od czajnika elektrycznego czy jakiegokolwiek urządzenia, z którego korzystamy w kuchni. Osoby sprawne po prostu taką wtyczkę wyciągną z kontaktu. Problem z tym będzie miała osoba, która nie ma kciuka. Wystarczy inny projekt wtyczki, żeby to zmienić. Podobnych przedmiotów w naszym otoczeniu jest bardzo dużo – dodaje prof. Grzegorz Królczyk.
– Dotychczas większość działań nastawiona była na usuwanie wszelkich możliwych barier ograniczających dostęp lub możliwość użytkowania przez osoby z różnego rodzaju ograniczeniami. Ideą projektowania uniwersalnego w tym obszarze jest tworzenie nowych przedmiotów w taki sposób, aby tych ograniczeń nie było – podkreśla prof. Krystian Czernek, prodziekan ds. organizacyjnych Wydziału Mechanicznego Politechniki Opolskiej, koordynator projektu, który Politechnika Opolska – jako lider – będzie prowadziła wspólnie z Politechniką Krakowską oraz Uniwersytetem Pedagogicznym z Krakowa.
– W ramach projektu będziemy przeprowadzać cykl szkoleń dla podmiotów z otoczenia gospodarczego, pracowników uczelni oraz studentów – zapowiada prof. Krystian Czernek.
Inicjatywa Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, realizowana jest w ramach rządowego Programu Dostępność Plus, który dotyczy zapewnienia swobodnego dostępu do dóbr, usług oraz możliwości udziału w życiu społecznym i publicznym osób o szczególnych potrzebach.
– Nasz konkurs ma charakter pilotażowy. W jego efekcie ma powstać pięć centrów wiedzy o dostępności. Chcemy, żeby ich działalność na trwałe wpisała się w akademicką mapę Polski. Aby rzeczywiście tak się stało, nie wystarczy, że dane centrum powstanie. Kluczowe jest zapewnienie jakości i ciągłości jego pracy – zaznacza Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Jak informuje NCBiR, oprócz centrum na Politechnice Opolskiej, na czterech innych uczelniach w kraju powstaną centra wiedzy o dostępności dotyczące architektury, urbanistyki i budownictwa (Politechnika Krakowska); cyfryzacji i komunikacji (Uniwersytet Szczeciński); transportu i mobilności (Wojskowa Akademia Techniczna) oraz zdrowia (w tym przypadku nie wybrano jeszcze szkoły wyższej).