Muzeum Politechniki Opolskiej i Lamp Rentgenowskich otrzymało wyjątkowo ciekawy eksponat: densytometr typ DTX-200 amerykańskiej firmy Osteometer. To urządzenie do rozpoznawania osteoporozy, również w jej stadium bezobjawowym.
Urządzenie zostało przekazane przez Jacka Osińskiego (firma Djamed) z Łomianek k/Warszawy. Wprawdzie posiadamy już w muzeum same źródła rentgenowskie stosowane w densytometrii rentgenowskiej (głównie amerykańskiej firmy Hologic), ale tym razem otrzymaliśmy kompletny densytometr do badania gęstości kości przedramienia, a więc tym samym niewielkie urządzenie. Trzeba bowiem zaznaczyć, iż w naszym muzeum zaczyna już brakować miejsca na większe eksponaty.
Foto. 2. Źródła rentgenowskie od densytometrów z firmy INTIMEX (przedstawiciel GE Healthcare)
Densytometr rentgenowski to urządzenie do rozpoznawania osteoporozy, również w jej stadium bezobjawowym, czyli przed wystąpieniem złamania kości lub kręgosłupa. Podczas gdy ubytek masy kostnej przez długi czas może zostać niezauważony przez chorego, to jego skutki mogą być katastrofalne dla zdrowia, a nawet zagrażać życiu. Stąd też dla określenia gęstości masy kostnej (BMD – Bone Mineral Density) stosuje się badanie za pomocą densytometrii rentgenowskiej. Jest to rodzaj badania wykorzystującego niewielkie dawki promieniowania rentgenowskiego (ok. 1/10 dawki jak przy klasycznym zdjęciu rentgenowskim, stąd też nie jest wymagane np. skierowanie od lekarza) a więc bezpieczne. Znacznie rzadziej naświetla się cały szkielet – takie działanie podejmowane jest najczęściej u dzieci. Densytometria rentgenowska nie jest zwykłym obrazowaniem, czyli otrzymywaniem dwuwymiarowego obrazu jakim jest np. zdjęcie rentgenowskie, ale jest pomiarem natężenia promieniowania rentgenowskiego po przejściu przez daną masę kostną.
W densytometrii rentgenowskiej wykorzystuje się najczęściej dwuwiązkową absorpcjometrię rentgenowską (DXA – Dual X-ray Absorptiometry). W jej przebiegu stosuje się promienie X o dwóch różnych energiach (przy wysokim napięciu na lampie odpowiednio np. 70 kV i 110 kV) które są skierowane na określoną część szkieletu. Specjalny detektor (kiedyś był to licznik scyntylacyjny, obecnie najczęściej detektor półprzewodnikowy) dokonuje pomiaru pochłoniętej wiązki promieniowania X i po odpowiednich przekształceniach pokazuje wynik w postaci tzw. gęstości powierzchniowej kości w badanej okolicy.
Więcej o wykorzystaniu promieniowania rentgenowskiego: