Pewnie trzeba nam będzie jeszcze trochę poczekać, aż zdjęcie rentgenowskie przestanie kojarzyć się z obrazem COVID 19, a o koronawirusie będą przypominać już tylko plansze w muzeach medycyny. Tymczasem jednak zapraszamy do wirtualnego zwiedzania Muzeum Lamp Rentgenowskich na Politechnice Opolskiej, o którego historii opowiada kustosz dr Grzegorz Jezierski.
Dr Jezierski wrócił właśnie z II Dorocznej Konferencji Muzealnej Stowarzyszenia Muzealników Polski, która odbyła się w dniach 11-13 marca 2020 r. w Białymstoku. Tematem wiodącym tej konferencji było szeroko rozumiane „Trudne dziedzictwo”.
– Jakże prorocze okazały się wyzwania tej konferencji dla obecnego czasu, to jest kiedy zapanowała wyjątkowa sytuacja związana z epidemią koronowirusa. – zauważa dr Jezierki – Konferencja ta skłoniła mnie do podsumowania czyli oceny działalności naszego muzeum, aby na te trudne czasy i raczej niezbyt radosne dni dać garść zupełnie innych informacji niż te, które zalewają nas z każdej niemal strony.
Otóż od wielu już lat obserwuje się dynamiczny przyrost powstawania w Polsce tzw. muzeów uczelnianych – mamy ich już w Polsce ponad 150, oczywiście oprócz słynnego na cały świat Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (uczelnia istnieje ponad 650 lat a samo muzeum zostało powołane w 1947 r.). Większość z muzeów uczelnianych to muzea związane z historią medycyny czy farmacji, istniejące przy Uniwersytetach Medycznych (dawnej Akademii Medycznych) ale są też liczne muzea geologiczne mające wyraźny cel edukacyjny dla studentów ale nie tylko.
Warto może przypomnieć, iż nasze muzeum uczelniane będzie za półtora roku obchodzić 10-lecie swojego istnienia. Sama idea utworzenia Muzeum Lamp Rentgenowskich zapadła 8 listopada 2010 r. podczas wystąpienia ówczesnego rektora prof. Jerzego Skubisa na wyjątkowej uroczystości, jaką był „Wieczór z Rentgenem” obchodzony wówczas jeszcze w prywatnej kolekcji lamp rentgenowskich na terenie Czarnowąs. Wzięło w niej udział kilkadziesiąt osób z całej niemal Polski, w tym również ówczesny konsul Republiki Federalnej Niemiec Peter Eck. Ten ostatni nie ukrywał zdziwienia, iż gdzieś w wiosce pod Opolem ma miejsce taka uroczystość związana z jego słynnym na cały świat rodakiem Wilhelmem Rentgenem.
Ale warto też zaznaczyć, iż ta pierwsza niejako prywatna uroczystość jaka miała miejsce 8 listopada 2010 r. w Czarnowąsach stała się później datą (od 8 listopada 2011 r.) obchodzenia przez Europę tzw. „Światowego Dnia Radiologii” (International Day of Radiology). To taki może zbieg okoliczności.
Nasze muzeum jest wyjątkowe z tego względu że jest ono monotematyczne, a tym samym unikalne na świecie bowiem gromadzi się w nim wszystko (ale jednocześnie tylko to), co jest związane z promieniowaniem rentgenowskim; głównie więc lampy i aparaty rentgenowskie, ale także detektory, mierniki czy różne inne artefakty dotyczące promieniowania rentgenowskiego, ciekawe zdjęcia rentgenowskie i in. Ponadto muzeum zgromadziło pokaźny zbiór literatury n/t promieniowania rentgenowskiego a także kserokopie patentów USA dotyczących samej konstrukcji czy budowy źródeł promieniowania X.
Zbiory cały czas systematycznie się powiększają dzięki życzliwości i zrozumieniu wielu osób z całego świata. Na dzień dzisiejszy muzeum posiada ponad 1200 eksponatów pochodzących od 463 ofiarodawców, w tym 302 z kraju oraz 161 z zagranicy. Zbiory naszego muzeum mieszczą się już w trzech salach budynku nr 5 (w momencie otwarcia muzeum 8.11.2011 r. była to jedna sala).
O znaczeniu i uznaniu naszego muzeum świadczyć mogą opinie z całego świata- przytoczę tylko niektóre z nich, jeszcze z okresu tworzenia muzeum:
Martin Vospel z General Electric Industrie w USA pisze: „Dziękuję bardzo za twoje informacje i bardzo piękną kolekcję. Nawet nasza firma nie może zademonstrować czegoś podobnego. Gratulacje„
Ari Diamond z firmy Vidisco (Izrael) pisze: „Twoja kolekcja robi wrażenie„
dr Maggi Loubser z Uniwersytetu w Pretorii w Południowej Afryce pisze: „Jestem zafascynowana twoja kolekcją – dziękuję za wspaniałe dołączone zdjęcia. Nie mogę po prostu doczekać się spotkania ze studentami, by pokazać im zdjęcia z kolekcji lamp rentgenowskich„
dr Józef Maj, ze słynnego amerykańskiego Argonne National Laboratory pisze m.in.: „Przyznam, że nie widziałem jeszcze tak wspaniałej kolekcji, pomimo że mam z X-ray do czynienia na co dzień…. Foto pańskiej kolekcji umieszczę na tablicy z posterami w naszym X-ray Science Division, jeśli Pan pozwoli„
Susan Jabłońska z amerykańskiej firmy AFP Imaging pisze: „Pozdrowienia z USA. Dziękuję za przesłane zdjęcia Pańskiej przepięknej kolekcji lamp rtg. Nieprawdopodobne. Jak wczoraj przeczytałam wiadomość od Pana, byłam zaskoczona jak ktoś może kolekcjonować lampy rentgenowskie, przecież to takie nieciekawe. Zdjęcia od Pana przekonały mnie, że myliłam się całkowicie. Nawet nie przypuszczałam, że niektóre mogą wyglądać tak „kruchutko”. Bardzo imponujące„
John Soucy, Prezydent Connecticut Industrial Gauging, Inc. z USA pisze: „Posiadasz całkiem piękną kolekcję lamp„
dr Zahi Hakim z Libanu pisze: „dziękuję za zdjęcia robiącej wrażenie kolekcji lamp rtg. To, co masz jest naprawdę wielkie„
dr Mon Van Gysel z firmy AppliTek nv w Belgii pisze: „To jest naprawdę piękna kolekcja lamp„
Franz Berger z amerykańskiej firmy Varian Medical Systems pisze: „Gratulacje. Nigdy nie widziałem tak kompletnej i obszernej kolekcji„
Curtis Birnbach, prezydent Hudson Research Inc. z USA pisze: „Jestem pod wielkim wrażeniem twojej kolekcji lamp rentgenowskich„
Brian Larson z Iowa State University z USA pisze: „Posiadasz zdumiewającą kolekcję lamp. Czy zgodziłbyś się na zamieszczenie zdjęć z kolekcji na naszej stronie internetowej?„
prof. Ehsan Samei, dyrektor Duke Advanced Imaging Laboratories z USA pisze: „Piękne, zdumiewające. Robisz bardzo dobrą robotę„
Nachum Adan z izraelskiej firmy STS Ltd. pisze: „popieramy twoją oryginalną inicjatywę zachowania dla historii tej technologii„
Nader Alfaqeeh z amerykańskiej firmy Orbit Medical Technologies, Inc. pisze: „Twoja kolekcja wygląda bardzo interesująco. Muszę powiedzieć, że nigdy wcześniej czegoś takiego nie widziałem„
Mayumi Ishimaru z japońskiej firmy Softex Co. pisze: „jesteśmy bardzo zaskoczeni, że posiadasz tak dużo lamp w swoim laboratorium. To jest wspaniałe utworzenie Muzeum Lamp Rentgenowskich„
Thorsten Pieper z niemieckiej firmy L.O.T.-Oriel GmbH & Co pisze: „Naprawdę wspaniała kolekcja lamp rentgenowskich. Konrad Roentgen byłby dumny„
prof. Ioannis Sechopoulos z Emory University School of Medicine w Atlancie z USA pisze: „Gratuluję twojej kolekcji, jest naprawdę imponująca. Sądzę że twoja kolekcja jest bardzo interesująca i idea utworzenia muzeum jest znakomita„
Wacław Musiał – szef firmy „Elektronika jądrowa” z Krakowa pisze: „…jestem pod wrażeniem. Zdawało mi się zawsze, że lampa rentgenowska to coś pospolitego i nic szczególnie ciekawego, a jednak rzeczywiście ilość przechodzi w jakość„
I na koniec najcenniejsza dla nas chyba opinia pochodząca Tube Collectors Association z USA, która to organizacja zakończyła swój e-mail następująco:
„Profesor Rentgen gdziekolwiek on jest byłby zadowolony”